Frank Craemers / 415 Artikels / Categorien / 18 Reacties / TWITTER / RSS feed

Wordt dan de MAASEIKer Bleumerstraat opnieuw opgebroken?

Wordt dan de Maaseiker Bleumerstraat opnieuw opgebroken?
******
Er is een aanhoudende begankenis door de Bleumerstraat te Maaseik om naar het
‘zakkende’ Maaswater te gaan kijken. Mensen kunnen niét meer hun hand over ‘dàt muurtje’
houden om het ‘wassende’ water te voelen. Je hoort al een politieker-met-een-lange arm te zijn
om ’nattigheid’ aan de vingers te hebben. Symbolischer kan haast niét! De knapkoek is Maas-
gebonden en via de waterweg werden de kruiden aangevoerd. Zie de meerpalen aan Labaer,
onlangs nog quasi compleet onder water. Terplaatse aan het Maashaventje meerden indertijd
de paardgetrokken schepen aan. Een oude stads’rekening van Maaseik geeft het jaar 1684
aan als een eerste aanduiding van de Maaslandse knapkoek.
Panelen Maaswaarts gejumpt…
In die ‘bleumkes’stroat stonden een hele rist panelen die de Knapkoekers van Maaseik
weer’spiegelen; actueel verplaatst naar de ovonde aan de Pater Sangers’Maasbrug.
De folkloregroep bestaat 60 jaar, zowaar reden tot een ferm jubileum.
Ze wisten, samen met de genodigden te verzamelen aan de St.Jozefschool, in de volksmond
de ‘Fraterssjoêl’ genoemd, tegenwoordig de “bubbeljetheek” om hun viering luister bij te zetten.
Precies dààr hebben die Knapkoekers wortel geschoten. De vorige eeuw was de B.O.L.
(Bond van Oud-Leerlingen) er nog ‘verankerd’ en daaruit zijn de knapkoekers ontstaan.
De Jaakse “lucht”igheid…
Jaak Smeets is de vermaarde bakker die het authentieke recept heeft toevertrouwd aan
Lekker Limburgs. Met zijn bakkers’vader-collega trok Peter Nulens naar de bakkerij te Maaseyck.
Hij zou later via de VLAM (Vlaamse Dienst voor Agromarketing) het officieel streekproducten
label laten vestigen. Het leert je dat naast vooràl gist, kaneel en goede boter de meel’componenten
inderdaad bepalend zijn voor de smaak. Een vleugje citroensap geeft de frisse toets.
Met grove kristal’korrel’suiker worden de knapkoeken afgewerkt.
De relatieve “lucht”vochtigheid is al evenzeer bepalend voor het bakprces, waar Jaak het
immer over had…zoals eveneens voor de eindproductie van ijscrème en andere zuivel’
lekkernijen het geval is. Stapsgewijze vakmanschap waaronder kneden voor de “lucht”igheid
is dus aangewezen. De knapkoek droogt dan snel én laat zich knapperig stervomig verbrokkelen.
Als een ‘afgeleide knapkoek’ als hostie’papier valt door te scheuren…dan weet je het wel!?
Leg ‘hem’ in een soepbord, druk in het middelpunt en spreek zoveel wensen uit als knapstukjes!
We brengen hier nog posthuum hulde aan de onlangs overleden meester-knapkoekbakker
Leo Van Wijck met knipoog naar voorvader Hendrik Van Wijck.
Feestneigingen…
Het stadsbestuur van Maaseik nodigde uit op de feestelijke opening van de openlucht-expo
“60 jaar Knapkoekers”. En is op de panelen veel historie te zien en te lezen : de ontstaansgeschiedenis,
de véle activiteiten in binnen- en buitenland, verschijnend op de BRT, uiteraard meervoudig mee”trom”melend
in de internationale Halfvastenstoet van Maaseik… Tijdens officiële ontvangsten waren de knapkoek’genners
present : bij de blijde intrede van Filip en Mathilde, de komst van het vorige koningspaar.
Ze treden op in verlouren pakken met een gestapelde pièce montée van knapkoeken op het hoofd.
Op hun kragen is schijnbaar korrelsuiker gedwarreld.
En straffer nog : ze mogen zich fier op de borst kloppen, wegens afgebeeld het wapenschild van
Maaseik : de Loonse kleuren en een eikenboom rèchts!
Het gaat om prachtig levend erfgoed, een folklore-groep die immer internationale belangstelling
heeft genoten, knappend prestige…In september stoken de verenigde bakkers regulier
de reuze’knapkoek op de Markt.
Labeur aan Labaer…
De ‘scheepsbeschuit’ was aanvankelijk een keiharde calorie’bom van gestapelde suikers.
Vergelijk ze met de betterfood’vormige soldaten’koeken van bij het leger voor energie bij
het spierwerk. En toén ontwikkelde zich doorheen de eeuwen de creativiteit.
Bakkers wedijverden in smaak op de variatie van het thema. Het recept werd per bakoven
hoe langer hoe geheimer, zowaar een gezonde competitie.
Op die manier is de knapkoek verworden tot de stads’specaliteit, gelijk de Mattetaarten voor
Geraardsbergen, de Diestse Cruydtcoeck…en zoveel meer in Limburg, Vlaanderen, België…
Een beperkt getal bakkers in Maaseik en omgeving tot Thorn bieden ‘hem’ nog aan.

Tegen ‘grote ovens’ kan je toch niet gapen, zélfs niet bij Peter Nulens van Lekker Limburgs?
Er gaan stemmen op om de Bleumerstraat te Maaseik terug op te breken én te beplaveien
met imitiatie’knapkoeken, zowaar een ‘grapje’ dit laatste!

INFO : www.maaseik.be/60 jaarknapkoekers * visit@maaseik.be * 089/56 05 60 *

2 reacties

  1. Frank — August 8, 2021 #

    WAPEN(schild)kundige, zeg maar HERALDISCHE rechtzetting…Een WAPENSCHILD hoor je immer in SPIEGELBEELD te lezen, dus staat die EIKENBOOM plus KRUISJES in deze LINKS; schildknaap versus heer. Ich vertèl het steevast tijdens mijn toeristische GIDSbeurten. KRUISgewijze ‘duiden’ is auch het geval bij ANATOMIEplaten, radiologie, hospitaal’handelingen…én, bij het kaderen voor FILMENDE opnamen…video, TV…etcetera.

  2. Peter De Bruyn — August 8, 2021 #

    Dat van die scheepsbeschuit, is natuurlijk het romantische verhaal 😉 In werkelijkheid werden op die manier de deegresten van de (Limburgse) vlaai verwerkt. Het verklaart waarom de Knapkook de enige koek van gistdeeg is en waarom geen origineel recept vindbaar is. Iedere bakker in de regio maakte hem op zijn manier. En dat waren er heel wat (vooral langs Nederlandse kant). Wij kennen de Knapkoek als Maaseiker product omdat Maaseik destijds grote uitstraling genoot en al zeker ten overstaan van de ons omringende Nederlandse dorpen in die tijd. In Maaseik werd het product gecultiveerd en bleven de bakkers trouw aan aan het ambachtelijk karakter. Dit terwijl in de Nederlandse dorpen rond Maaseik, veranderingen werden aangebracht qua inhoud en vorm om uiteindelijk uit te monden in een industrieel product (waarbij de goei boter wordt vervangen door palmvet 🙁

    Ook in Maaseik werd een variant ontwikkeld (door Leo Vanwijck die daarnaast de authentieke knapkook bleef bakken maar alleen nog aan echte Maaseikenaren wordt verkocht). Over de bijhorende en nevenproducten zoals de knapkoekdoos, valt er ook nog veel te zeggen. Daar kan een blogpost op zich over worden geschreven. Net zoals over het verhaal waarom de Knapkoek – als oudste Limburgse koek – geen erkend streekproduct is …

Reageer